Het Pinus-project

Nadat eerder de Nederlandse houtverwerkers Pont en Bruynzeel in Suriname actief werden meldde zich in Suriname in de jaren vijftig ook de Nederlandse papierfabrikant Van Gelder en Zonen, die in hun ambities op het gebied van de papierfabricage er hun “Pinus-project” startten.

Van Gelder kent een historie die terugging naar het jaar 1685, toen windrecht werd verleend aan de oliemolen De Eendragt te Wormer. Nadat het verschillende eigenaren had gekend werd in 1783 Pieter Smidt van Gelder via een huwelijk medefirmant. Het bedrijf groeide en in 1845 werd fa. Van Gelder Zonen opgericht. In 1881 werd omgeschakeld op houtcellulose als grondstof, voordien werd papier uit lompen geproduceerd.

In 1895 werd een fabriek te Velsen gebouwd. Het was een ideale vestigingsplaats omdat er veel ruimte was onder meer voor de opslag van hout en de rechtstreekse aanvoer vanuit zee, door het eerder aangelegde Noordzeekanaal. Vanaf de jaren zestig volgt een aantal overnames en in de jaren zeventig omvatte de productie bijna de helft van de gehele Nederlandse papierindustrie. Door de opkomst van telewerk daalde de vraag naar papier nadien enorm en in 1981 werd het faillissement uitgesproken.

Het Pinus-project in Suriname viel samen met het Welvaartsplan, en er werd in 1956 in een proefbedrijf, met daarbij een optie tot uitbreiding naar een areaal van 40.000 hectare, ter hand genomen in samenwerking met de Dienst van het Landsbosbeheer in Suriname. De experimenten met de lokale aanplant van pinus zouden medio jaren vijftig een aantal keren worden getroffen door ‘wonderlijke’ bosbranden op de savannen waar de aanplant had plaatsgevonden.

Vanuit Van Gelder zouden nadien verschillende deskundigen Suriname bezoeken, zoals Ir Fluyt en Ir Ringma. Het bedrijf zou zich in 1961 terugtrekken, waarna door de Surinaamse premier Pengel getracht werd om in Duitsland financiers te zoeken die wilden deel te nemen in een nieuw project voor de fabricage van duurzaam zaaghout en pulp.