Kanape en Van Lier

Districtscommissaris Van Lier werd begin 20ste eeuw zwaar op de proef gesteld door de stakingen die in Marowijne plaatsvonden ten tijde van granman Amakti. Hijzelf kon hem niet de baas, maar hij kon wel een koningsdrama regisseren door Yensa Kanape tot diens toezichthouder te laten benoemen.

Granman Amakti van Otterloo (1864-1929) organiseerde de ’boschnegerstaking’ te Marowijne die het vervoer naar de goud- en balata(rubber)-gebieden plat had gelegd. Hij werd om die reden in 1916 door gouverneur Staal ontboden.

In 1919 kreeg Amakti wederom een uitgenodiging om in Paramaribo te verschijnen ter voorbereiding van de installatie van posthouder Willem Frederik van Lier. Waar het diens installatie van de posthouder betrof was Amakti's gezelschap verdeeld, er waren er zelfs die zich beriepen op het uitgangspunt ten tijde van Buku, dat er liever tot stof werd vergaan dan over te geven aan de bakra’s. Uiteindelijk hakte Amakti de knoop door en kon Van Lier als posthouder worden geïnstalleerd.

Van Lier werd door Amakti met alle egards ontvangen maar in zijn dagelijks functioneren door hem geboycot. In 1921 kwam het in opdracht van Amakti wederom tot stakingen. Hij werd voor een derde maal naar Paramaribo ontboden waar hem kenbaar werd gemaakt dat werkstakingen in de transportsector vanaf dat moment verboden waren.

Amakti was hierna niet langer Granman en werd in die hoedanigheid opgevolgd door Kanape. Kanape weigerde echter diens taak ook officieel over te nemen zonder bekrachtiging door het gouvernement. Dat bleef stil omdat bij de opvolging van granmans voor de overheid geen rol was weggelegd.

Kanape zou in 1932 naar Paramaribo afreizen toen het Districtcommissariaat naar Moengo werd verplaatst. Of hij ook daadwerkelijk gehoord werd is maar de vraag, maar het commissariaat zou maar korte tijd in Moengo gehandhaafd blijven.

Auteur: Nico Eigenhuis