Maron

Vorige pagina

De meeste Libanezen in Suriname zijn Maronieten, een naam die is afgeleid van de heilige Maron.

Maron was een christenmonnik in Syrie, die in het jaar 410 overleed. Zijn graf is een pelgrimsoord. Hij vestigde zelf zijn klooster aan de Orontesrivier en kerstende zowel in Syrie als Libanon.

an hem wordt een aantal wonderbaarlijke genezingen toegeschreven. Op latere leeftijd leefde hij in de open lucht op het Taurusgebergte, waarbij hij weer en wind doorstond.

In de 8e eeuw trokken zijn volgelingen, de Maronietische gemeenschap, naar het gebergte in Libanon. In de 12e eeuw sloten ze zich aan bij de kerk van Rome.

De Maronitische kerk kent ongeveer 3,5 miljoen gelovigen, waarvan bijna 1 miljoen in Libanon.

In Suriname zijn de Libaneze Maronieten aangesloten bij de Rooms-Katholieke kerk.

  Auteur: Nico Eigenhuis

Gummels

Vorige pagina

De familie Gummels is in Suriname bekend als ondernemende familie, ze hebben het niet van een vreemde.

Heinrich Remmers Gummels (1811-1874) kwam uit Duitsland naar Suriname als koopman. In 1845 was hij administrateur van plantage Osembo aan de Para kreek. In 1850 erfde hij de plantage Peu en Contant van zijn overgrootmoeder Fietje Louise Nepveu. Zijn zoon Gerhard Heinrich Gummels was boekhouder en tevens kapitein bij de gewapende Burgerwacht in Suriname.

William “Willy’ Gerhard Gummels (1911-1990) is een vergeten Surinaamse held. In de tweede wereldoorlog werden vier geïnterneerden van Jodensavanne – de vermeende NSB-ers Raedt van Oldenbrnevelt, Van Poelje, Kraak en Stulemeyer – op 4 november 1942 opgesloten in Fort Zeelandia te Paramaribo. Ze hadden het bevel van Kampcommandant Roos niet opgevolgd om oude joodse graven bloot te leggen om sieraden en goud te zoeken.

Op 6 november 1942 worden Raedt van Oldenbarnevelt en Van Poelje in Fort Zeelandia door de mariniers Grift en Verhoeven zogenaamd ‘op de vlucht’ doodgeschoten. . De verantwoordelijke voor de dubbele moord is de territoriaal commandant van Suriname, de in Semarang (Java) geboren kolonel J.K. ‘Jantje’ Meyer. Door tussenkomst van gevangenisdirecteur Willy Gummels blijven de twee andere gevangenen gespaard.

De familie Gummels is thans vooral bekend van Gum Air, een Surinaamse chartermaatschappij die binnenlandse vluchten onderhoudt in Suriname en tevens vliegt naar bestemmingen in het Caraïbisch gebied. De thuisbasis van Gum Air is de luchthaven bij Paramaribo, Zorg en Hoop.

Het bedrijf werd in 1971 opgericht door zes broers van de Gummels familie. Het vliegbedrijf werd tegelijkertijd opgestart samen met het landbouw vliegbespuitingsbedrijf Surinam Sky Farmers, eveneens van de familie Gummels.

Naast bovengenoemden is de naam Gummels o.a. ook bekend van Diana Gummels (Oxygen resort), Liesbeth Gummels (Waterproof Tours Suriname) en Soecy Gummels (Schrijfster).

  Auteur: Nico Eigenhuis

Alliance

Vorige pagina

Ten tijde van de Emancipatie was Hugh Wright de grootste plantageeigenaar in Suriname. Niet verwonderlijk als je bedenkt dat zijn plantage Alliance de naam heeft ontleend aan het samenvoegen van een negental plantages in het district Commewijne.

Alliance is een voormalige suikerrietplantage aan het begin van de Matapicakreek in het district Commewijne in Suriname. De plantage is een samenvoeging (alliantie) van negen plantages. De eerste twee plantages die werden samengevoegd waren Sporksgift en Lodewijksburg. Die twee plantages werden begin 19e eeuw gekocht door de Schot Adam Cameron, die ook eigenaar was van plantages in o.a. Coronie.

Om de plantages te revitaliseren, besluit Cameron ze om te zetten op suiker, en de verwerking met moderne stoommachines te doen. In 1829 is al 64 hectare met suikerriet beplant, en is er een stoommachine geïnstalleerd. Pas in 1860 vindt de feitelijke fusie plaats, en in een later stadium wordt het areaal uitgebreid met nog zeven plantages.

In 1863, het jaar van de emancipatie, is Alliance in bezit van Hugh Wright. Hij bezit ook de plantage Hooiland aan de Commetewane. Er werken dan 502 slaven. Tussen 1873 en 1929 werft Alliance in totaal 2016 Hindoestaanse en 2136 Javaanse contractanten. Alliance ondergaat vanaf 1860 tot 1953 een voortdurend proces van schaalvergroting en innovatie.

Dat de onderneming daarbij succesvol is, blijkt wel uit het feit dat zij blijft voortbestaan tot 1953, en daarmee de op één na laatste suikeronderneming van Suriname is. (Mariënburg is de laatste). Net als bij de andere suikerbedrijven is er op een gegeven moment overgeschakeld op de suikerverwerking met de zogenaamde vacuümpan-methode, en is er verder voortdurend gemoderniseerd. In 1953 wordt de Suiker Onderneming Alliance verkocht aan de Staat.

Op Alliance is de enige school in de omgeving, de elektriciteitscentrale, en omdat Alliance bestaat, is er nog een veerdienst naar het gebied.

  Auteur: Nico Eigenhuis

Leliëndaal

Vorige pagina

Leliëndaal was een koffieplantage aan de Commewijnerivier in het district Commewijne in Suriname. De grond voor de plantage werd in 1744 uitgegeven aan Anna Brians. De vestiging van de EBG aldaar kent een lange historie.

Op plantage Leliëndaal stichtte de EBG in 1778 een plantagekerk. In 1846 schonk Alexander Macintosh van zijn bezit in Commewijne, Belwaarde en Leliëndaal, vier hectare aan de Evangelische Broeder Gemeente. De familie Mackintosh uit Inverness-shire Schotland was reeds sinds 1686 actief in Commewijne.

In 1848 verplaatsten de broeders een winkel uit de stad naar Leliëndaal en richtten het in tot woon- en vergadergebouw. Vanuit dit centrum werden 10 plantages bezocht. Na de emancipatie schakelde Leliëndaal over op contractarbeid.

De gekerstende ex-slaven trokken weg van de plantages en gingen vooral in de stad wonen. Hun plaats op de plantages werd ingenomen door Aziatische contractanten. Vanwege taalproblemen en cultuurverschillen kreeg de EBGS aanvankelijk nauwelijks contact met deze groep. In 1890 werd daarom Leliëndaal opgeheven als hoofdvestiging.

  Auteur: Nico Eigenhuis

De verzonken stad

Vorige pagina

Van de ooit prominente Rotterdamse aanwezigheid in Suriname zijn de sporen inmiddels uitgewist. Dat vraagt om een kleine reconstructie.

De Rotterdamse WIC ging op in een samenwerkingsverband met Delft en Dordrecht in de WIC kamer van de Maas. In de Rotterdamse WIC -die was gevestigd aan de Nieuwe Haven- speelde de familie Du Bois een grote rol.

Hugo du Bois (1680-1740) trad in 1730 als bewindhebber bij de WIC aan, maar deed in 1734 afstand ten behoeve van zijn zoon Franco Daniël. Toen deze in 1740 op vrij jonge leeftijd stierf nam Hugo’s andere zoon, Abraham Adriaan, diens WIC zetel over. In 1742 maakte hij de overstap naar de VOC.

Rond 1820 werd op De Punt van het district Nickerie de hoofdstad Nieuw-Rotterdam gevestigd. In die periode was het gebied zeer belangrijk omdat tijdens het Britse tussenbestuur de plantages van de Engelsen en de Schotten naar Nickerie en Coronie werden verlegd. Nieuw-Rotterdam was gebouwd aan twee loodrechte straten, waaronder de Kerkstraat, die liep van zuid naar noord en eindigde met de toren van de kerk.

De gemeenteraadsleden hadden meerdere huizen, er was een versterkte militaire post en er waren kazernes. Een prominente bewoner van Nieuw-Rotterdam was Anthony Desse (1807-1868). Hij was eerst militair en werd daarna een machtige plantagehouder. De plantages Leasowes, Sarah, Paradise en Catharina Sophia waren zijn eigendom. De bekende Surinaamse familienaam Essed bevat een verwijzing naar Desse.

Nieuw-Rotterdam lag op een ongelukkige plek, waardoor de zee het weer zou overnemen. De eerste stormvloed kwam in 1866. In 1875 kwam er nog een, die het einde van Nieuw-Rotterdam inluidde. Het stadje werd omstreeks deze tijd door de zee verzwolgen.

Auteur: Nico Eigenhuis

Vorige pagina

Mussert had voor en tijdens de tweede wereldoorlog het nodige te stellen met Suriname en de Surinamers. Nadat de Amerikanen zich in november 1941 in Suriname vestigden verspreide hij zijn posters met de tekst Nu verraden en verkwanseld.

In 1938 ontvouwde Mussert zijn Guyanaplan, dat voorzag in een Joods reservaat in Suriname , het ‘Joodsch Nationaal Tehuis’. Een jaar later verscheen van Lou Lichtveld (Albert Helman) het boek Millioenen-leed, in opdracht van het Comité voor Bijzondere Joodse Belangen.

In 1941 zijn Surinamers bij verschillende verzetsactiviteiten betrokken, zoals daar zijn: de Joodse Surinamer Hugo Pos die in Paramaribo oproept de wapens op te pakken; de betrokkenheid van de Surinaamse jood Abraham Fernandes bij sabotageacties en het mede organiseren van de februari-staking in 1941 door Charles Desire Lu a si. Mussert zou dan ook tijdens de oorlog tot de uitspraak zijn gekomen om alle Surinamers op een Waddeneiland te zetten.

Naar aanleiding van de komst van Amerikaanse troepen naar Suriname in november 1941 ter bescherming van de de bauxietmijnen trok de NSB fel van leer. De NSB sprak van roof en startte een nieuwe propagandacampagne met als tekst op de affiche “Nu verraden en verkwanseld”. Het affiche werd in drie verschillende formaten in omloop gebracht.

Een identieke afbeelding, met op de achterzijde de oproep Mussert in zijn “kruistocht tegen dit onrecht” te steunen, werd als strooibiljet in een ongekend hoge oplage van ruim twee miljoen exemplaren huis aan huis verspreid door de PTT.

De actie werd ondersteund door een tien minuten durende film die ruim een maand lang verplicht in alle bioscopen moest worden vertoond.

  Auteur: Nico Eigenhuis
———————————————————————————————

Youtube

Na de bevrijding volgt de afrekening met landverraders. NSB’ers worden opgepakt, onder wie de leider Anton Mussert.

[embedyt] https://www.youtube.com/watch?v=hxVOthJj5b0[/embedyt]