Oppenheim – Jacob David
Oppenheim
 |  Vorige pagina |
In 1939 was Jacob David Oppenheim (1899-1958) een van de oprichters van het maandblad Teroenga (bazuingeschal), dat in 1964 zijn 25 jarig jubileum kende. Het bleek na het uitbreken van de tweede wereldoorlog een belangrijke bron van informatie voor de Surinaamse Joodse gemeenschap. Al voordat Hugo Pos in Suriname verslag deed van de gruwelen van de nazi’s richtte Oppenheim in februari 1941 de Surinaamse Zionisten Bond op.
Oppenheim was in zijn jonge jaren in Aalsmeer werkzaam en was in 1921 verbonden aan de landbouwhogeschool Wageningen. Hierna was hij 15 jaar lang in Palestina werkzaam bij het proefstation Rehoboth. In 1938 wordt hij uitgezonden naar Suriname als landbouwconsulent voor de citruscultuur en in 1939 wordt hij er benoemd bij het Departement van Landbouw en Economische Zaken. Hij heeft over de citrus teelt diverse publicaties op zijn naam staan. Tevens heeft hij na 1948 vanuit Israel de Jaffa-sinaasappels gepopulariseerd.
Tijdens de oorlog worden in Teroenga de schaarse berichten uit het bezette Nederland gedeeld. In 1942 wordt een openbare betoging georganiseerd tegen de vreemde besluiten van de Duitse bezetter in Nederland en in datzelfde jaar bezoekt prins Bernard de Synagoge van de Nederlands Israëlitische Gemeente in Paramaribo.
De capaciteit voor de opvang van Joodse vluchtelingen uit Europa werd in Suriname uitgebreid, al zou later blijken dat door de passieve houding van de gouverneurs in de West de feitelijke opvang beperkt bleef. In 1943 plaatst Oppenheim naar aanleiding van het bericht dat de deportatie van 120.000 joden uit Nederland was voltooid een gedicht in Teroenga waarin hij zijn medeleven uitspreekt.
Oppenheim toonde zich na de oorlog een tegenstander van het Saramaccaproject van de Freeland League dat na de oorlog zou moeten voorzien in de vestiging van 30.000 joden in Suriname. Het zou uiteindelijk geen doorgang vinden, vanwege de angst dat zich tussen hen ook communisten konden bevinden.
In 1948 schreef Oppenheim het in Jerusalem uitgebrachte artikel “Jewish customs among the Suriname (Dutch Guyana) population” waarin hij de de joodse invloed van de taal, zeden en gewoonten, voedsel, de dood, gezondheid en andere gebruiken op de Surinaamse samenleving beschrijft.
De Surinaamse Zionisten Bond houdt rond 1956 op te bestaan, het blad Teroenga stopt in 1969. J.D. Oppenheim noemde zich ten tijde van zijn overlijden inmiddels J.D. Ophen.
Auteur: Nico Eigenhuis 