De strijd om Zanderij

Tijdens WOII werd door de Amerikanen bij Zanderij het inheemse dorp Bisri met geweld ontruimd om plaats te maken voor de luchthaven. Veel van de bewoners kwamen bij km 25 terecht, het huidige Bernharddorp. De onvrede die dit teweeg bracht werd in 1951 aan de gouverneur kenbaar gemaakt.

De keuze van de Amerikanen voor Zanderij was uit strategische overwegingen. De lokale zandrits was geschikt gebleken voor de luchtvaart, de plaats was goed bereikbaar, en er kon buiten het zicht van het publiek worden geopereerd. De tijd en bereidheid om bij de aanleg met de lokale bewoners in overleg te gaan ontbrak en het bieden van een alternatief of genoegdoening kwam niet ter sprake.

In het jaar 1950 bezocht Prins Bernhard km 25, de afstand vanuit Paramaribo, waarna het dorp naar hem zou worden vernoemd. De eerste Kapitein, genaamd Calli, zou meer dan twintig jaar de kapitein van het dorp blijven. Bij een bezoek in 1951 van Gouverneur Klaasesz, die onder andere vergezeld werd door Grace Schneiders-Howard, werd hij ontvangen door kapitein Calli, J. Chirill en W. Pichette.

Door de connectie met de Prins, het dorp ging toen nog door het leven als “Prins Bernhard-dorp” , zouden ze nadien de nodige medewerking krijgen. Op de achtergrond speelde vast ook het feit dat hun dorp Bisri van de kaart was geveegd en een aantal van de inheemsen er reeds voor had gekozen om naar Frans-Guyana af te reizen.

De wensen van de inheemsen waren behoorlijk divers. Zo wilden ze opheffing van de tarieven voor hun verblijf in het lokale Immigranten-depot, vrijstelling van retributiegelden en vrije medische zorg. Hiernaast bestond de wens dat de weg naar Matta zou worden verbeterd. Andere wensen lagen o.a. op het gebied van onderwijs, en de beschikking over een tapkraan. Als bijzondere eisen werden neergelegd de beschikking over een permanente wapenvergunning en een vlag.

De foto betreft de ontvangst van het koninklijk paar op Zanderij in 1955, waar kapitein Calli van Bernharddorp voorop stond; hij doorbrak het protocol door het passeren van de lokale schone Alma Pichette die ze als eerste zou begroeten

Auteur: Nico Eigenhuis