Cyril Murray
Murray
Bij de oproer ten tijde van de komst van Anton de Kom viel er naast Mahabier Sookha nog een dodelijk slachtoffer, een Britse creool met de naam Cyril Murray. De toedracht roept veel vragen op, waaronder de vraag wat een Engelsman daar eigenlijk te zoeken had.
Volgens de politierapporten werd de menigte opgehitst door een aantal creolen en was Murray agressief. Bovendien bleek hij gewapend met een dolkmes. Zijn broer, die ook in Suriname woonde, zou zich direct bij de autoriteiten vervoegen waar hij te horen kreeg dat zijn broer in de rug was geraakt. Er zou een schrijven over de toedracht worden opgesteld aan de Hollandse consul in Georgetown, en broer H. Murray kreeg toestemming om de autoriteiten in Engeland in kennis te stellen.
De van Demerara afkomstige Cyril Murray (1894-1933) werkte en woonde met zijn vrouw op plantage Meerzorg. Op die plantage werd in die periode onder opzichter en bacove-deskundige H. S. Chundro gewerkt aan de klein -landbouw, waaronder de teelt van bacove/bananen en later ook rijst. Vanaf 1929 werd er een veerdienst met de stad onderhouden, waardoor het zeer eenvoudig was om Paramaribo te bereiken.
In de Banier zou vier maanden later worden gemeld dat er bij de schietpartij speciaal op Murray werd gemikt. Hij had zich verschanst achter de stenen pilaren van financiën en omdat hij niet op de vlucht sloeg werd hij als een van de leiders gezien. Het op hem gevonden mes was van een stukje zaag gemaakt en werd gebruikt bij het snijden van bananen.
De meeste landbouwers op Meerzorg waren van Hindoestaanse en Javaanse komaf. Murray moet als ‘Engelsman’ een aparte status hebben gehad. Zijn mes verraad dat hij zich vooral bezig hield met de bacove en wellicht hiermee elders in de regio al ervaring had opgedaan, zoals bijvoorbeeld in Guyana of op Trinidad. Eigenlijk kon hij gezien zijn aparte status van ‘Papa’ de Kom niet veel verwachten, maar niet uit te sluiten is dat hij zijn collega’s op Meerzorg wilde steunen in hun pleidooi voor betere arbeidsomstandigheden.
Op de foto de opening van de Hindoestaanse tempel op Meerzorg in 1955
Auteur: Nico Eigenhuis 