Verwijdering Barnet Lyon
Verwijdering Barnet Lyon
Het borstbeeld van agent-generaal Barnet Lyon “KOELIE PAPA” is verwijderd.
Dit beeld is symbool voor de kolonisator en wordt nu eindelijk weggehaald, klinkt cultuurkenner Jan Soebhag opgelucht. Dit is een heel belangrijk moment voor de Surinaamse geschiedenis, waar wij het dekolonisatieproces opgang brengen.
De moslima Tetary leidde op 24 september 1884, de opstand van medecontractarbeiders te plantage Zorg en Hoop (Commewijne). Zij werd tijdens deze heftige verzetsstrijd op 26 september 1884 van achteren neergeschoten in opdracht van Lyon, zegt Soebhag. Hij was een moordenaar en verantwoordelijk voor nog meer moorden zoals die te Mariënburg en Zoelen.
Cultuurdirecteur Elviera Sandie is namens de regering aanwezig en kijkt hoe manschappen van het Directoraat Cultuur het beeld tot de grond verwijderen. De huidige generatie leidinggevenden heeft de durf om zaken te realiseren, die betrekking hebben op het herschrijven van onze geschiedenis, zegt zij. “Dit om zaken in het juiste perspectief te plaatsen voor onze voorouders, helden en heldinnen. Dit vereist moed en visie”. Behalve het herschrijven moeten er ook fundamentele wijzigingen worden aangebracht in ons denken en onze omgeving. Het zijn contractarbeiders geweest die Surinamers zijn geworden. Zij hebben bloed, zweet en tranen vergoten ter ontwikkeling van dit land en dit moeten de generaties na ons weten.
Behalve de ellende voor de Brits Indische contractarbeiders is Lyon ook onrechtvaardig geweest naar de Afrikaanse slaven en Chinese contractarbeiders, vult Soebhag aan. Hij kende geen pardon en had alleen geld en productie voor het moederland voor ogen. Hij staat onterecht hier. De heldin Tetary verdient deze bijzondere plek naast het Presidentiële Paleis, de hoek waar de Grote Combéweg en de Henck Arronstraat elkaar kruisen, benadrukt Soebhag.
Het borstbeeld van Lyon ‘Koelie papa’ is in 1908 door zijn pleegzoon Sital geplaatst – in naam en uit dank – namens de immigranten zogezegd. De autoriteiten belast met monumentenzorg worden nog geïnformeerd over de ontmanteling, zegt Sandie. Afhankelijk van hun advies wordt dan een andere plek voor het beeld van Lyon gekozen. Met de plaatsing van Tetary krijgen Surinamers een plek waar zij tot bezinning kunnen komen over de belangrijkheid van deze grote persoonlijkheden, die wij helden en heldinnen noemen.
Cheryll van Leewaarde