Luchtvaart, het begin
Luchtvaart, het begin in Suriname.
 |  Vorige pagina |
Op 5 april 1940 berichtte de Nederlandse krant het Vaderland:
“De Staten van Suriname hebben het voorstel tot aanleg van een vliegveld op Zanderij met algemeene stemmen aangenomen. Er wordt een weg van Paramaribo daarheen aangelegd. Het veld is van uitstekende grondkwaliteit en kan in alle omstandigheden zware vliegtuigen dragen”
In feite werd Zanderij al meer dan tien jaar als vliegveld gebruikt en was het nog langer geleden dat een eerste vliegtuig Suriname aandeed.
Deze eerste aankomst vond plaats op 3 augustus 1922 en betrof een watervliegtuig uit Cayenne. Een groot gedeelte van de bevolking van Paramaribo was uitgelopen toen het vliegtuig boven de stad verscheen.
Veel tijd had men niet, want binnen enige ogenblikken was het toestel al veilig geland op de Suriname rivier. Bij de aankomst op woensdagmorgen werden twee postduiven losgelaten, met aan hun poot een opschrift : “Bien arrivé à Paramaribo dix heures.”
Eén van de duiven raakte de koers naar Cayenne al vlot kwijt en belandde in de keuken van Mejuffrouw Colaco Belmonte in de Keizerstraat. Na een kort verblijf in Paramaribo steeg het vliegtuig weer op. Een gelukkig gesternte hadden de vliegers niet. Al op 4 augustus kwam er een eind aan hun luchtavonturen.
Het vliegtuig stortte na een ontploffing in de Marowijne rivier en de gehele bemanning kwam om.
In de jaren hierna werd Suriname steeds vaker bezocht door verschillende vliegtuigen. Dit waren alle amfibievliegtuigen die zowel op land als water konden opstijgen en landen. I
n september landde de wereldberoemde piloot Charles Lindbergh op de Suriname rivier. En even later vond de eerste landing op vaste grond plaats.
Hierover berichtte het Koloniaal Nieuws- en Advertentieblad:
“DE EERSTE NEDERDALING TE LAND VAN EEN VLIEGTUIG IN SURINAME.
(Hoe een vliegveld in één dag gereed gemaakt.)
De Pan American Airways bezorgt ons verrassing op verrassing. Verleden week stelde ze ons in staat kennis te maken met Lindbergh. Deze week geeft zij ons te aanschouwen: de eerste nederdaling te land van een vliegtuig. En last but not least wijst zij ons hoe men in één dag een vliegveld gereed kan maken. Alles is zo snel in zijn werk gegaan – de plannen vielen als het ware uit de lucht, wat trouwens in overeenstemming is met den opzet van een vliegdienst – dat in Paramaribo gisteren nog maar weinigen wisten dat het mailvliegtuig ditmaal niet zou landen in de stad, maar ergens in het binnenland
Toevallig kwam ons Zondag ter ore dat het vliegtuig zou nederdalen in de savanna aan den spoorbaan en dat eenige heren maandagmorgen om zes uur met de houttrein naar de Zanderij zouden vertrekken. Wij verzochten een plaatsje in de trein te mogen hebben, wat ons welwillend werd toegestaan,……
In de trein vernamen wij hoe eigenlijk de gang van zaken was geweest. De vliegtuigen der Pan American Airways, die nu een wekelijksche postdienst op Suriname onderhouden, zijn eigenlijk landvliegtuigen, die echter ook op het water kunnen neerdalen. Het verblijf echter in het zoute rivierwater wordt minder gewenscht geacht en bovendien kan zo het toestel op land een dag overblijven, welke tijd men kan benutten voor schoonmaak enz. Daarom was één der eerste dingen waar naar werd omgezien: een vliegveld.”
Bij Paramaribo was ook een veld beschikbaar geweest, maar dit was te klein om in de toekomst met grotere vliegtuigen ook passagiersdiensten te kunnen uitvoeren.
Een plek bij Zanderij bleek geschikter. De zandbodem was hard genoeg en er kon flink worden uitgebreid. PAA werd officieel eigenaar van het terrein. Een dag voor de geplande landing moest het terrein bij Zanderij geschikt gemaakt worden. De begroeiing werd afgebrand en de boomwortels weggehakt. Om het vliegtuig veilig te laten landen zond men het vliegtuig een radiobericht dat het vanaf Paramaribo de spoorlijn naar het zuiden moest volgen over ongeveer 26 mijl. Op het landingsterrein werd met doeken de baan aangeven die men moest gebruiken. Het vliegtuig maakte een sierlijke landing en de vliegeniers werden hartelijk begroet. Daarna maakte het gezelschap de wandeling van tien minuten naar de gereedstaande trein naar Paramaribo
Deze gebeurtenis luidde het begin in van een PAA-luchtlijn vanuit Miami.
In 1934 volgde een andere mijlpaal. Na een voorbereidingstijd van enkele jaren landde op Zanderij de eerst transatlantische vlucht. Het vliegtuig de Snip, een Fokker F XVlll, maakte de oversteek via Frankrijk, Spanje, Casablanca en Kaap Verdische eilanden. Het laatste traject naar Suriname was een oversteek van 3600 kilometer.
Het werd als een bezwaar gevoeld dat Zanderij zo ver af lag van de hoofdstad Paramaribo. Tot vlak voor de tweede wereldoorlog heeft men serieus overwogen een vliegveld dichter bij Paramaribo, nl. op Kwatta, aan te leggen. Maar de bodemgesteldheid werd uiteindelijk toch niet geschikt bevonden.
De Statenbeslissing waar bovenstaand artikel mee begon markeerde een duidelijke keus voor Zanderij. Kort tevoren, in 1939, was door een dochtermaatschappij van de KLM een luchtlijn Paramaribo-Trinidad-Curacao gestart. De ambitieuze plannen voor Zanderij werden echter ingehaald door het uitbreken van de oorlog in Europa.
Het vliegveld werd een Amerikaanse luchtmachtbasis. De Amerikanen breidden de vliegveldaccommodatie ingrijpend uit. Ook legden ze een betere weg naar Zanderij aan.
Na de oorlog werden de gebouwen en installaties aan de Surinaamse regering overgedragen. Geleidelijk werd het aantal vluchtbestemmingen uitgebreid. In 1949 kwam de lijn Amsterdam-Lissabon-Dakar-Paramaribo tot stand. Zanderij bleef tot in de vijftiger jaren eigendom van een dochtermaatschappij van de PAA. Daarna werd het eigendom van de Staat.
Auteur: Jacob van der Burg 