De coup te Cayenne in 1943
De coup te Cayenne in 1943
 |  Vorige pagina |
Suriname en Nederland hadden er alle belang bij dat Frans Guyana in WOII de kant van de Gaulle zou kiezen. Datzelfde gold voor de in Suriname gelegerde Amerikanen.
De komst van de Amerikanen in WOII ter bescherming van de bauxietindustrie van de geallieerden was geen overbodige luxe. Vooral nadat de Amerikanen na de aanval op Pearl Harbour op 7 december 1941 zelf ook bij de oorlog betrokken raakten.
De Operatie Paukenslag bracht Duitse onderzeeërs voor de kust van Amerika en later voor de kust van de Cariben. Ze leverden groot gevaar op voor de raffinaderijen op de Antillen en ook de bauxiettransporten vanuit Suriname en maakten vele slachtoffers.
Een apart punt van zorg was de dreiging vanuit Frans Guyana, dat het Vichy regime in Frankrijk steunde, en dus op de hand was van de nazi’s. Met name de bauxietfabriek te Moengo was op vliegafstand, en de bauxietschepen ware aldaar zeer kwetsbaar omdat de rivier lastig te bevaren was, en er ter plekke een lastige draai moest worden gemaakt.
Er werd via de diplomatieke kanalen in Cayenne getracht om de opinie in Cayenne te beïnvloeden en er was zelfs een Nederlandse man in Cayenne om ter plekke in actie te komen. Zover kwam het echter niet.
Op 15 januari was er Mayday in the West, het vliegtuig met het ondersteunend team van president Roosevelt voor de meeting te Casablanca crashte bij Reynsdorp/Bakkie te Commewijne. Twee maanden later, op 16 maart is er een oproer in Cayenne. De inwoners van de stad trekken naar het gouvernementsgebouw van Veber.
De gouverneur verschijnt op het balkon. Hij hoort het volk schreeuwen om bekering. “Vergeet Vichy, sluit je aan bij de generaals die Hitler bestrijden, bij De Gaulle en Giraud”. Enigszins verdacht is het wel dat de betoging begonnen is bij het consulaat van het land dat zorgen heeft over zijn bauxietwinning, de Verenigde Staten.
Met enkele hoge ambtenaren en hun echtgenotes zou Veber onder bescherming van ook Nederlandse militairen, via Paramaribo, naar Puerto Rico verdwijnen. Na diens vertrek komt Jean Alexandre Léon Rapenne aan het bewind in Cayenne. De United States Air Force krijgt van hem toestemming tot de aanleg van Airport Cayenne Rochambeau. In juni 1944 valt het Vichy regime in Frankrijk na de invasie van de geallieerden in Normandië.
Auteur: Nico Eigenhuis 