Pauw gevelsteen

Pauw

In de Amsterdamse Verversstraat is een gevelsteen te vinden met als afbeelding De gekroonde Pauw. De gidsen staan er voor de vraag waar deze steen aan ontleend is. Het antwoord hierop is vast te vinden op een Surinaamse plantage.

Mr Willem Pauw (1712-1787) was raadsheer en president van de Hooge Raad van Holland en Zeeland. Hij was als jurist verantwoordelijk voor de afwikkeling van de geschillen rond wisselbrieven, waaronder die vanuit Amsterdam, en zijn werk “observationes tumultuariae novae” wordt beschouwd bevat een gezichtsbepalende verhandeling over het handelsrecht in de 18e eeuw.

In 1737 kwam de familie Pauw in het bezit van een Surinaamse koffieplantage aan de Cotticarivier na het overlijden van Anthony Chais, een Franse Hugenoot die vanuit Nederland naar Suriname was afgereisd. Doordat Charles Chais, dominee in de Franse Gemeente te 's-Gravenhage gehuwd was met Wilhelmina Anthonia Pauw was er sprake van een familieband.

Het bezit van een koffieplantage legde in de 18e eeuw geen windeieren, maar de desbetreffende plantage was in die tijd nog niet echt groot. Toch moet direct na de overgang naar de familie Pauw de naam van de plantage zijn omgezet naar De gekroonde Pauw.

De familie zag kans om de plantage in 1770, vlak voor de beurskrach in Amsterdam, van de hand te doen aan planter De Graaff, die als succesvol planter en administrateur aan de Gravenstraat 2-4 woonde. In de 19e eeuw kwam de plantage in verschillende handen terecht. Ten tijde van de emancipatie was het in handen van predikant Hendrik Jan Veldwijk (1802-1869) van de Nederduits Hervormde Gemeente.

  Auteur: Nico Eigenhuis