Collegium Medicum – Medisch College

Collegium Medicum – Medisch College

In 1781 werd op initiatief van gouverneur Texier in Suriname een medisch college opgericht onder voorzitterschap van de Raad van Politie. Het moest vooral ook zorgen voor orde in de kolonie.

Op de plantages waren in eerste instantie vrijwel geen medische voorzieningen. Een veelgebruikt medicijn was daarom een ‘shot’ jenever. Hieraan herinnert het lied Ba Wiriang (gi mi janever) een verzoek aan baas William om jenever te geven.

De medische zorg kwam hierdoor terecht bij de natuurgenezers, waarvan Kwasi het Kwasibita populariseerde, dat via de Zweed Dahlberg bij Linnaeus terecht kwam. In 1734 zond de Directie der Sociëteit botanist Isaac Eliaser Augar naar Suriname op aanbeveling van professor H. Boerhaave.

Deze kruidkundige runde ter plaatse het hospitaal en was tevens lijfarts van gouverneur Jacob Alexander Henri de Cheusses. Hij legde in Suriname een kruidtuin aan, de Hortus Medicus, een voorloper van de cultuurtuin en verzamelde planten voor de welgestelde George Clifford in Nederland.

Al sinds 1728 was er een verbod voor leprozen om zich op de openbare weg te begeven. In 1759 was er de eerste officiële vaststelling van de ziekte lepra (in het Surinaams Boasie of Gwasi Siki) en met ingang van 1763 werden alle pas aangekomen slaven onderzocht op lepra, na afzondering te Braamspunt of Poelepantje.

In 1791 werd onder gouverneur Wichers de leprozerie met de toepasselijke naam Voorzorg aan de Saramaccarivier geopend. Vanuit de EBG kwam in 1740 de medische zending op gang, toen namens de EBG de arts J. Franz Reynier naar Suriname ging.

Het in 1781 op initiatief van Texier opgerichte Collegium Medicum was een toezichthoudend orgaan met namens de Raad van Politie Lemmers als eerste voorzitter, en daarnaast dokters, chirurgijns en apothekers. Er kwam in de tariefstelling een onderscheid tussen vrijen en slaven, en er werd ingegrepen bij kwakzalverij.

Het eerste hospitaal in Suriname was een militair hospitaal, waar ook leprozen werden opgevangen. Deze foto toont het militair hospitaal anno 1911.

  Auteur: Nico Eigenhuis