|
| |
|
Foto's: Myra Winter
Naar Beeldenroutekaart
Beeld: Anton de Kom
Plaats: Terrein van de Anton de Kom Universiteit
Materiaal: Brons
Datum van onthulling: 12 januari 1986.
Ter nagedachtenis van Anton de Kom (1898-1945), vakbondsleider en auteur van 'Wij slaven van Suriname' die in 1945 in een Duits concentratiekamp is overleden.
Bijzonderheden: Gesigneerd "Erwin 1984" links in de kraag.
Tekst op de sokkel:
ANTON DE KOM
1898-1945
GEEN VOLK KAN TOT
VOLLE WASDOM KOMEN
DAT ERFELIJK MET EEN
MINDERWAARDIGHEIDSGEVOEL
BELAST BLIJFT
UIT: WIJ SLAVEN VAN SURINAME VAN A. DE KOM
Anton de Kom
In 1933 probeerde Anton de Kom in Suriname de arbeiders te organiseren. Anton de Kom was in Suriname geboren en hij vertrok op jonge leeftijd naar Nederland. In verband met familieomstandigheden keerde hij in januari 1933 naar Suriname terug.
Hij werd echter reeds vier weken na aankomst in Suriname door de Overheid gearresteerd en enkele maanden later het land uitgewezen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was De Kom actief in het verzet tegen de Duitsers. Hij werd geïnterneerd en stierf kort voor het einde van de oorlog in een Duits concentratiekamp. De Universiteit van Suriname werd naar hem genoemd en op het terrein van deze Universiteit staat een buste van hem. Anton de Kom leefde van 1898 tot 1945.
Anton de Kom een vrijheidsstrijder, sociaal bewogen mens, die iedereen ongeacht geloof of ras wilde helpen. Die opkwam voor de armen en onderdrukten. Heeft de strijd tegen het gezag van die tijd verloren. Maar zijn idealen en ideeën leven voort. Als voorbeeld voor velen, soms misbruikt door anderen die minder pure motieven hebben.
Cornelis Gerard Anton de Kom, geboren op 22 Februari 1898 in Paramaribo. Een surinaams nationalist, kwam op voor de onderdrukte en vocht met woord en geschrift tegen onrecht. De Kom vertrok in 1920 naar Nederland, waar hij zich ontplooide als schrijver en spreker van organisaties zoals, Internationale Rode Hulp, de Liga tegen het Imperialisme en Koloniale Onafhankelijkheid.
De Kom werkte zich in Nederland op van Boekhouder tot assistent Accountant maar werd in 1931 ontslagen, omdat hij volgens zijn werkgever "Teveel politieke belangstelling had".
Op 20 December 1932 vertrekt de Kom naar Suriname waar hij op 4 Januari 1933 aankomt. Vanaf het begin werd hij door het gezag in de gaten gehouden.
De autoriteiten waren bang voor een nieuwe volksopstand, een herhaling van Oktober 1931 toen tijdens een opstand van werkloze arbeiders een dode en twee gewonden vielen.
Er heerste een grote werkeloosheid en malaise, waardoor er een gespannen sfeer hing tussen
de bevolking en en het gezag.
Het werd de Kom verboden politieke bijeenkomsten te houden.
Maar hij had een Advies bureau in het huis van zijn ouders aan de Pontewerfstraat en vele honderden mensen verzamelden zich dagelijks om aan De Kom hun klachten te vertellen.
Dat hij zich niet door het koloniale gezag liet intimideren blijkt uit het feit, dat hij dag in dag uit de klachten van de mensen aan hoorde en opschreef.
Op 1 Februari 1933 toen hij zich klaar maakte om op audiëntie bij de Gouverneur te gaan om de klachten van het volk aan deze voor te leggen, greep de Procureur Generaal in en werd Anton de Kom gearresteerd en werd de menigte uiteen gedreven. De onrust en spanning onder de bevolking steeg snel.
De Kom die al enorm populair was omdat hij als enige het gezag trotseerde en opkwam voor de kleine man, werd op dat moment van de arrestatie "de volksheld".
Elke werkloze, elke ontevreden immigrant zag in hem een redder, die een oplossing kon bieden voor hun ellende.
Op 3 en 4 Februari verzamelden zich een grote menigte voor het kantoor van de Procureur Generaal, om de vrijlating van hun leider te eisen.
Door een gerucht, wie zal het het zeggen, het waren woelige tijden, verzamelden op 7 Februari zich een grote menigte op het "Onafhankelijkheidsplein" met de gedachte dat Anton de Kom vrijgelaten zou worden.
Toen de autoriteiten de mensen gelasten weg te gaan, weigerden ze dat.
Ze wilden dat De Kom zou worden vrijgelaten. Hierop opende de politie het vuur en vielen twee doden en 30 gewonden.
De Kom werd zonder proces, op 10 Mei 1933 op de boot naar Nederland gezet. Een Surinaams geboren en getogen nationalist, voor de autoriteiten te lastig, werd verwijderd door hem naar Nederland te sturen.
Anton de Kom met zijn gezin in Nederland. Een gezin dat in stilte heeft geleden onder het vuur van het idealisme dat hun vader bezielde.In Nederland terug schrijft De Kom het boek "Wij slaven van Suriname" in 1934.
In 1940 gaat De Kom in verzet tegen de Duitse onderdrukking en overheersing. Anton wist dat hij reeds geruime tijd door de BVD voor de oorlog gevolgd was.
Tijdens de oorlog werd hij ook door de bruinhemden, NSDAP in de gaten gehouden.
Er werd in die dagen zelfs een foto uit zijn huis gestolen en huiszoekingen gedaan. Al dat weerhield de Kom niet om zijn gevoel te volgen, zich te verzetten tegen onderdrukking en verzetswerk te doen.
Een man die zonder angst zich liet leiden door zijn idealen. Een Surinaamse en Nederlandse VOLKSHELD. Pas op 7 Augustus 1944, lukt het de Duitsers hem te arresteren.
Op 24 April overlijdt Anton de Kom in concentratiekamp Neuengamme. Pas veel later wordt zijn lichaam op gegraven uit een massagraf. Hij stierf niet alleen, maar samen met de mensen waarvoor hij in het verzet was gegaan, werd hij begraven, ver van zijn geboorteland Suriname.
naar boven
Ontwerp © Webteam Suriname - Afdeling Suriname - Zwartenhovenbrugstraat - Paramaribo - Last update:
|
|
|
|
| | |