© Auteur: Paul. P. Mangoenkarso
Te werkstelling Javaanse contractarbeiders aan het begin van de contractarbeid
In de periode van 9 augustus 1890 tot 13 december 1939 werden er in totaal 32.965 Javaanse immigrant contractarbeiders mannen, vrouwen en kinderen aangevoerd voor de plantage arbeid in Suriname. Hiervan waren er 19.088 mannen en 12.408 vrouwen en 1.460 kinderen1.
Velen daarvan zijn er gebleven omdat onder andere de terugkeer stagneerde of dat ze te arm waren dat ze de terugkeerpremie eerder hadden geïnd en zo het anker om terug te keren hebben gelost. Over deze immigranten werden veel gegevens in een aantal registers opgenomen en opgeslagen.
Uit deze brongegevens is een Javaanse Database Suriname samengesteld. In de loop der jaren zijn door de slechte omstandigheden waarin in Suriname het archief werd bewaard gegevens verloren gegaan.
Van de 32.965 contractarbeiders zijn in het Javaanse Historische Database Suriname in totaal van 30.884 contractarbeiders gegevens bewaard gebleven. Dat is ongeveer 94 procent van het totaal. Hiervan waren er van 18.867 mannen en 12.015 van vrouwen.
Uit de bewaarde gegevens blijkt dat gedurende de Javaanse immigratie periode de ruime meerderheid (bijna een kwart) van de Javaanse contractarbeiders werden te werk gesteld op de plantages Mariënburg en Zoelen. Een tiende deel op de plantages Waterloo, Nursey en Hazard in het district Nickerie.
De plantage Alliance moet het doen met ongeveer 7 procent zoals in de tabel wordt weergegeven. In onderstaande tabel wordt de gedetailleerde gegevens weergegeven.
1 Bronnen: Ismael: 1949: 95 en Waal Malefijt , 1977: 26
Tabel: Javaanse contractarbeiders naar plantage aan het begin van de contractarbeid
Plantages |
Mannen2 |
Vrouwen2 |
Totaal |
1 |
Mariënburg en Zoelen |
4513 |
23,9% |
2844 |
23,7% |
7357 |
23,8% |
2 |
Waterloo, Nursey en Hazard |
1910 |
10,1% |
1192 |
9,9% |
3102 |
10,0% |
3 |
Alliance |
1340 |
7,1% |
796 |
6,6% |
2136 |
6,9% |
4 |
Rust en Werk |
849 |
4,5% |
552 |
4,6% |
1401 |
4,5% |
5 |
Slootwijk3 |
618 |
3,3% |
400 |
3,3% |
1020 |
3,3% |
6 |
Peperpot |
482 |
2,6% |
362 |
3% |
844 |
2,7% |
7 |
Voorburg |
492 |
2,6% |
351 |
2,9% |
843 |
2,7% |
8 |
Sorgvliet |
509 |
2,7% |
311 |
2,6% |
820 |
2,7% |
9 |
Jagtlust |
466 |
2,5% |
327 |
2,7% |
793 |
2,6% |
10 |
Dordrecht |
416 |
2,2% |
221 |
1,8% |
637 |
2,1% |
11 |
Wederzorg |
383 |
2,0% |
254 |
2,1% |
637 |
2,1% |
12 |
Domburg |
263 |
1,4% |
230 |
1,9% |
493 |
1,6% |
13 |
Geyersvlijt |
250 |
1,3% |
181 |
1,5% |
431 |
1,4% |
14 |
Mon Tresor |
239 |
1,3% |
127 |
1,1% |
366 |
1,2% |
15 |
Catharina Sophia |
212 |
1,1% |
119 |
1,0% |
331 |
1,1% |
16 |
Waterland |
205 |
1,1% |
124 |
1,0% |
329 |
1,1% |
17 |
Berlijn4 |
216 |
1,1% |
112 |
0,9% |
328 |
1,1% |
18 |
Ma Retraite |
193 |
1,0% |
132 |
1,1% |
325 |
1,1% |
19 |
Guineesche Vriendschap, de |
175 |
0,9% |
137 |
1,1% |
312 |
1,0% |
20 |
Susannasdaal |
183 |
1,0% |
110 |
0,9% |
293 |
0,9% |
21 |
Johannesburg |
183 |
1,0% |
103 |
0,9% |
286 |
0,9% |
22 |
Belwaarde |
167 |
0,9% |
116 |
1,0% |
283 |
0,9% |
23 |
Vriendbeleid |
169 |
0,9% |
100 |
0,8% |
269 |
0,9% |
24 |
Nieuw Grond |
160 |
0,8% |
100 |
0,8% |
260 |
0,8% |
25 |
Mon Souci |
156 |
0,9% |
109 |
0,9% |
265 |
0,9% |
26 |
La Poule |
151 |
0,8% |
107 |
0,9% |
258 |
0,8% |
27 |
Mariënbosch |
164 |
0,9% |
93 |
0,8% |
2580 |
0,8% |
28 |
La Liberte |
170 |
0,9% |
85 |
0,7% |
255 |
0,8% |
29 |
Leliëndaal |
152 |
0,8% |
97 |
0,8% |
249 |
0,8% |
30 |
Spieringshoek |
152 |
0,8% |
92 |
0,8% |
244 |
0,8% |
29 |
Leliendaal & Ellen |
142 |
0,8% |
89 |
0,7% |
231 |
0,7% |
30 |
Spieringshoek |
123 |
0,8% |
108 |
0,9% |
231 |
0,7% |
31 |
Constantia |
133 |
0,7% |
79 |
0,7% |
212 |
0,7% |
32 |
Broederschap |
128 |
0,7% |
83 |
0,7% |
211 |
0,7% |
33 |
Maasstroom |
124 |
0,7% |
85 |
0,7% |
209 |
0,7% |
34 |
Killenstein |
133 |
0,7% |
75 |
0,6% |
208 |
0,7% |
35 |
Katwijk |
127 |
0,7% |
69 |
0,6% |
196 |
0,6% |
36 |
La Ressource |
114 |
0,4% |
77 |
0,6% |
191 |
0,6% |
37 |
Margarethenburg |
78 |
0,4% |
105 |
0,9% |
183 |
0,6% |
38 |
Morgenstond, de |
102 |
0,5% |
76 |
0,6% |
178 |
0,6% |
39 |
Nieuw Meerzorg |
111 |
0,6% |
60 |
0,5% |
171 |
0,6% |
40 |
Tout Lui Faut |
105 |
0,6% |
65 |
0,5% |
170 |
0,6% |
41 |
Petersburg |
105 |
0,6% |
60 |
0,5% |
165 |
0,5% |
42 |
Nieuw Clarenbeek |
93 |
0,5% |
71 |
0,6% |
164 |
0,5% |
43 |
Accaribo |
92 |
0,5% |
70 |
0,6% |
162 |
0,5% |
44 |
Pieterzorg |
105 |
0,6% |
54 |
0,4% |
159 |
0,5% |
45 |
't Vertrouwen |
98 |
0,5% |
60 |
0,5% |
158 |
0,5% |
46 |
Zorg en Hoop |
107 |
0,6% |
45 |
0,4% |
152 |
0,5% |
47 |
Meerzorg |
89 |
0,5% |
57 |
0,5% |
146 |
0,5% |
48 |
Mon Plaisir |
71 |
0,4% |
70 |
0,6% |
141 |
0,5% |
49 |
't Lotland |
80 |
0,4% |
50 |
0,4% |
130 |
0,5% |
50 |
Clevia |
88 |
0,5% |
40 |
0,3% |
128 |
0,4% |
51 |
Beekhuizen |
81 |
0,4% |
39 |
0,3% |
120 |
0,4% |
52 |
Brouwerslust |
88 |
0,5% |
40 |
0,3% |
128 |
0,4% |
53 |
Dankbaarheid, de |
63 |
0,3% |
50 |
0,4% |
113 |
0,4% |
54 |
Moengo |
59 |
0,3% |
51 |
0,3% |
110 |
0,4% |
55 |
Vrede, de |
62 |
0,3% |
36 |
0,3% |
98 |
0,3% |
56 |
Elizabethshoop |
58 |
0,3% |
38 |
0,3% |
96 |
0,4% |
57 |
Caledonia |
69 |
0,4% |
25 |
0,2% |
94 |
0,3% |
58 |
Boxel |
58 |
0,3% |
33 |
0,3% |
91 |
0,3% |
59 |
Concordia |
57 |
0,3% |
28 |
0,2% |
85 |
0,3% |
60 |
Heerendijk |
50 |
0,3% |
33 |
0,3% |
83 |
0,3% |
61 |
Geertruidenberg |
53 |
0,3% |
29 |
0,2% |
82 |
0,3% |
62 |
Crappahoek |
57 |
0,3% |
20 |
0,2% |
77 |
0,2% |
63 |
Schoonoord |
51 |
0,3% |
22 |
0,2% |
73 |
0,2% |
64 |
Frederiksdorp |
40 |
0,2% |
29 |
0,2% |
69 |
0,2% |
65 |
Lust en Rust |
36 |
0,2% |
25 |
0,2% |
61 |
0,2% |
66 |
Leonsberg |
32 |
0,2% |
21 |
0,2% |
53 |
0,2% |
67 |
Sint Barbara |
27 |
0,1% |
23 |
0,2% |
50 |
0,2% |
68 |
De Morgenster |
26 |
0,1% |
7 |
0,1% |
33 |
0,1% |
69 |
Vredenburg |
23 |
0,1% |
10 |
0,1% |
33 |
0,1% |
70 |
Vreeland |
22 |
0,1% |
9 |
0,1% |
31 |
0,1% |
71 |
La Poule |
16 |
0,1% |
14 |
0,1% |
30 |
0,1% |
72 |
Cultuurtuin |
19 |
0,1% |
7 |
0,1% |
26 |
0,1% |
73 |
Weltevreden |
15 |
0,1% |
11 |
0,1% |
26 |
0,1% |
74 |
De Vrede |
6 |
0,0% |
14 |
0,1% |
20 |
0,1% |
75 |
Lelydorp |
12 |
0,1% |
8 |
0,1% |
20 |
0,1% |
76 |
Guadeloupe |
10 |
0,1% |
7 |
0,1% |
17 |
0,1% |
77 |
Margaretha'sgift |
12 |
0,1% |
4 |
0,0% |
16 |
0,1% |
78 |
La Rencontre |
7 |
0,0% |
8 |
0,1% |
15 |
0,0% |
79 |
Gloria |
10 |
0,1% |
3 |
0,0% |
13 |
0,0% |
80 |
Fredericisgift |
7 |
0,0% |
3 |
0,0% |
10 |
0,0% |
81 |
Nijd en Spijt |
7 |
0,0% |
3 |
0,0% |
10 |
0,0% |
82 |
Voorland |
0 |
0,0% |
5 |
0,0% |
5 |
0,0% |
83 |
Kampong Baroe |
1 |
0,0% |
3 |
0,0% |
4 |
0,0% |
84 |
Gravenstein |
1 |
0,0% |
1 |
0,0% |
2 |
0,0% |
85 |
De Worsteling |
2 |
0,0% |
0 |
0,0% |
2 |
0,0% |
86 |
De Drie Gebroeders |
0 |
0,0% |
1 |
0,0% |
1 |
0,0% |
87 |
Visserzorg |
0 |
0,0% |
1 |
0,0% |
1 |
0,0% |
88 |
Onbekend |
123 |
0,7% |
108 |
0,9% |
231 |
0,7% |
|
Totaal |
18867 |
100% |
12015 |
100% |
30884 |
100% |
2 Niet gecorrigeerd voor fouten op geslacht: Voorbeeld contractcode II53, waarbij een vrouw wordt aangemerkt als man.
3 Inclusief 2 contractarbeiders met geslacht onbekend
4 De Plantage Berlijn komt in Suriname twee keer voor. In het district Commewijne en Suriname. HDS geeft hierin geen duidelijkheid over.
Auteur:
P.P. Mangoenkarso
Rijswijk, augustus 2005 Ook opgenomen in OSO (Tijdschrift voor Surinamistiek) nr. 2 jaargang 24, november 2005, blz. 408-410.
|