| |
Onderwerpen
Cultureel erfgoed |
| |
| | SURINAME  AFDELINGEN - Cultureel erfgoed - - Monumenten
 terug
Monumenten.
Monumenten die gerelateerd zijn aan onze staatkundige ontwikkeling.
Een andere belangrijke groep monumenten is die welke gevormd wordt door gedenktekens die gerelateerd zijn aan onze staatkundige ontwikkeling.
Suriname was vroeger een kolonie van Nederland en alle belangrijke beslissingen over en voor Suriname werden in het voormalige moederland genomen.
De koning(in) van Nederland was ook koning(in) van Suriname en aan het hoofd van de Surinaamse regering stond een gouverneur, die door de Nederlandse regering werd benoemd. Hij werd bij zijn bestuur bijgestaan door de hoofden van de departementen. Ministers waren er nog niet. En van demokratie was aanvankelijk nog geen sprake.
In 1866 kreeg Suriname een beetje zelfbestuur en werd een volksvertegenwoordiging ingesteld, de Koloniale Staten. Dit college bestond aanvankelijk uit 13 leden, waarvan vier werden benoemd door de gouverneur, terwijl negen werden gekozen. Het kiezerscorps was echter zeer klein, omdat men een bepaalde som aan belastingen moest betalen om kiezer te zijn. In 1937 werd de naam van het college veranderd in Staten van Suriname. Toen, en ook in de jaren daarna, nam het aantal leden toe. In 1948 werd het algemeen kiesrecht ingevoerd voor mannen en vrouwen en kregen we ook onze eerste ministers. Ook kreeg Suriname autonomie, dus meer zeggenschap in eigen aangelegenheden. In 1954 werd Suriname door de inwerkingtreding van het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden een gelijkgerechtigd deel van het Koninkrijk.
De ontwikkeling ging echter verder en op 25 november 1975 werd Suriname een onafhankelijke, democratische republiek. De democratische ontwikkeling werd echter verstoord door de coup van 25 februari 1980, waarbij een groep militairen de staatsmacht overnam. In 1987 werd de democratie hersteld. Behoudens een intermezzo van enkele maanden na de zogenaamde telefooncoup van 1990, heeft de democratie zich verder kunnen handhaven. Het parlement heet nu: De Nationale Assemblée.
We vinden in Suriname tal van gedenktekens die een blijvende herinnering vormen aan gebeurtenissen in de voorgenoemde ontwikkeling en aan personen die in die ontwikkeling een rol gespeeld hebben.
Als eerste kunnen we noemen de monumenten van het Koninklijk Huis, die ons herinneren aan belangrijke personen en/of gebeurtenissen van het Oranjehuis. Het oudste is de Wilhelmina-boom op het Onafhankelijkheidsplein, een mahonieboom daar geplant in 1898 ter gelegenheid van de troonsbestijging van Koningin Wilhelmina. Kort daarna kwamen er twee borstbeelden van Koningin Wilhelmina naar Suriname, waarvan er één geplaatst werd te Albina en één op het terrein van de melaatseninrichting St. Gerardus Majella.
|
 |
In 1923, toen Wilhelmina haar zilveren regeringsjubileum vierde, werd op het Onafhankelijkheidsplein een standbeeld opgericht, dat was vervaardigd door de kunstenaar A.G. van Lom in Den Haag. De onthulling vond plaats op 31 augustus 1923. Aan de voorzijde van het monument was het Nederlandse wapen te zien met de spreuk "Je maintiendrai" en aan de achterzijde het Surinaamse wapen met de spreuk "Justitia, Pietas, Fides". Het geld voor het monument werd bijeengebracht door de Surinaamse bevolking.
|
Er werd daarbij meer gegeven dan nodig was voor het beeld en dat meerdere werd geschonken aan enkele liefdadigheidsinstellingen. In 1975, toen Suriname onafhankelijk werd, werd het beeld overgebracht naar het Fort Zeelandia.
|
|
Te Friendship in Coronie was er vroeger ook een gedenkboom, daar geplant in 1898, met een prachtig smeedijzeren hek eromheen. De boom was al lang dood, maar het hek heeft er nog lang gestaan. Niet zo lang geleden is het echter ook verdwenen. |
Koningin Wilhelmina heeft geregeerd van 1898 tot 1948 en tijdens haar regering werd o.m. de Lawaspoorweg aangelegd, bereikte de goudwinning een hoogtepunt (en daarna ook een dieptepunt), werd de Saramacca polder aangelegd, raakte Suriname betrokken bij de Eerste en Tweede Wereldoorlog, deed de eerste auto zijn intrede in Suriname en werd het wegennet aanmerkelijk uitgebreid.
Een blijvende herinnering aan Koning Willem III wordt gevormd door de plaquette die in 1913 ter gelegenheid van het Gouden Emancipatiefeest werd aangebracht aan het gebouw van Financiën. Interessant is hierbij te vertellen, dat het feestcomité eigenlijk een monument had willen opzetten, maar dat er daarvoor niet genoeg geld werd opgehaald (vooral de bekende landmeter W.L. Loth had zich erg ingezet voor het collecteren van geld voor een monument). De plaquette werd belangeloos gemaakt door Salm en gegoten door de fa. Braat te Delft. Toen de plaquette hier aankwam, was het geld op voor het opzetten, en dat moest toen gedaan worden door het Departement van Openbare Werken. Bij de onthulling werden liederen gezongen, speciaal voor die gelegenheid gecomponeerd door de bekende musicus Helstone en gedicht door A.W. Marcus. Een van deze liederen was "Welkom, welkom, blijde morgen, die ons roept tot prijs en lof'.
Koning Willem III regeerde van 1849 tot 1890. Tijdens zijn regering werd in 1863 de slavernij afgeschaft en de Koloniale Staten ingesteld. Ter gelegenheid van zijn zilveren regeringsjubileum werd het plein aan de Van ldsingastraat genoemd het Plein van 12 mei 1874.
Aan de geboorte van prinses Beatrix in 1938 herinnert een boom in Paramaribo. Ter gelegenheid van haar geboorte werd er ook te Groningen in Saramacca een gedenkboom geplant. Prinses Beatrix is thans koningin van Nederland.
De enige gouverneur voor wie in Suriname een borstbeeld werd opgericht, is gouverneur Van Asch van Wijck die hier gouverneur geweest is van 1891 - 1896 en die voor Suriname grote verdiensten heeft gehad.
Zo heeft hij de stoot gegeven tot de verbetering van het Saramacca kanaal en de aanleg van de Saramacca polder. Als minister van Koloniën liet hij de Lawa spoorweg aanleggen en had hij grote aandacht voor de zorg voor melaatsen en krankzinnigen. Ook liet hij de Cultuurtuin aanleggen. Het borstbeeld is van de kunstenaar Van Wijk en het werd onthuld op 19 augustus 1904. Het is daarmee het oudste monument van Suriname. Vroeger stond het op het Plein, waar nu de vlag wappert. Toen echter in 1923 het standbeeld van Wilhelmina zou worden geplaatst, werd Van Asch van Wijck overgebracht naar de westzijde van het Plein vóór Financiën. Maar ook daar mocht hij niet blijven, want toen in 1974 het beeld van Pengel moest worden geplaatst, verhuisde Van Asch van Wijck weer, nu om plaats te maken voor Pengel. Het beeld van Van Asch van Wijck staat thans bij de ingang van het Fort Zeelandia.
Veel straten en pleinen dragen ook de namen van gouverneurs. Om er enkele te noemen:
Mr. J.C. Bronsplein (Brons was gouverneur van 1944 tot 1948; daarvoor was hij o.m. President van het Hof van Justitie en voorzitter van de Koloniale Staten); Mr. L.J. Rietbergplein (Rietberg was President van het Hof van Justitie en wnd. gouverneur); Van Lansbergestraat (gouverneur ten tijde van de afschaffing van de slavernij); Van Sijpesteijnlaan (gouverneur van 1873 tot 1882; tijdens zijn bestuur begon men met de goudwinning in Suriname en werd de leerplicht ingevoerd).
Mr. Dr. J.C. de Miranda |
|
Ook voor enkele prominente Surinaamse politici zijn monumenten opgericht in Paramaribo.
Aan de westzijde van het oude gebouw van het Ministerie van Binnenlandse Zaken staat het standbeeld van Mr. Dr. J.C. de Miranda, die in zijn betrekkelijk kort leven (hij leefde van 1906 tot 1956) o.a. is geweest advocaat, statenlid, MinisterPresident (1949-1951), en President van het Hof van Justitie. Het beeld is vervaardigd door L. Braat in Nederland en onthuld in oktober 1961. |
| Aan de Westzijde van het Onafhankelijkheids- plein, voor het Ministerie van Financiën, staat het beeld van Johan Adolf Pengel. Het beeld is vervaardigd door Stuart Robles de Medina en onthuld op 5 juni 1974, precies vier jaar na het overlijden van Pengel. Het heeft een hoogte van 3,5 meter en is het eerste in Suriname gegoten bronzen beeld. Pengel heeft geleefd van 1916 tot 1970 en heeft vooral in de periode 1950 tot 1970 grote invloed gehad op de politieke ontwikkelingen in Suriname. Hij is o.m. geweest voorzitter van de Nationale Partij Suriname en De Moederbond, lid en voorzitter van de Staten van Suriname en Minister - President van Suriname (1963 1969 ) |
|
Johan Adolf Pengel |
Jagernath Lachmon |
|
Lachmon geboren op 21 september 1916 in
het distrikt Nickerie, overleden 19 Oktober 2001 in Nederland. Hij begon zijn practizijns loopbaan in 1940 aan de Watermolenstraat.
In 1946 vestigde hij zich als advokaat. In 1947 richtte hij
samen met anderen de VHP ( Vooruitstrevende Hindoestaanse Partij), de
grootste hindoestaanse politieke partij, op. Sinds de oprichting is
hij voorzitter van deze partij.
De hr. Lachmon is in de afgelopen jaren
een toonagevende leider geweest. In 1947 is hij samen met Pater Weidman,
van de PSV (Progressieve Volks Partij) de belangrijkste voorvechter voor
het algemeen kiesrecht. Hij is een charistmatisch man, die heel
lang het evenwicht heeft weten te bewaren in de politiek, tussen de creoolse
en de hindoestaanse bevolkingsgroep. Mede door zijn verbroederings-politiek heeft Suriname
geen noemenswaardige rassenonlusten gekend, zoals in het buurland Guyana. Hij wist steeds op zijn manier
partijen weer bij elkaar te brengen. |
Het Regeringsgebouw aan de Dokter Sophie Redmondstraat draagt nu de naam van Dr. Ir. Frank Essed, die geleefd heeft van 1919 tot 1988.
Dr. Ir. Frank Essed |
|
Voor het gebouw werd in 1996 een borstbeeld van hem geplaatst, vervaardigd door de kunstenaar Erwin de Vries. Frank Essed is tijdens zijn leven o.m. geweest minister, direkteur van het Planbureau en High Chief Ranger van de Ancient Order of Foresters. Hij heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan de welvaartsplanning van de laatste decennia en uit zijn koker zijn o.m. voortgekomen Operation Grasshopper en het WestSuriname plan.
|
|
 naar boven
 Ontwerp © Webteam Suriname - Afdeling Suriname - Zwartenhovenbrugstraat - Paramaribo - Last update:
| |
|
| | |
