Tante Esseline Polanen

ONDERDELEN
Uit de geschiedenis


	Arron, Henck Behr, Bram Benjamins, H. D. Bos Veschuur, Wim Asch van Wijck Barnet Lyon Bartelink, Egbert Basseliers, J Beck, Siegfried Biswamitre, C Blijd, Cornelis Boni Bray, Théodore Bromet, M Bruma, Eddy Buiskool, J Cappelle, H. van Cateau van Rosevelt Chin A Foeng, J Cojo (slaaf en held) Combe, Nicolaes Crijnssen, Abraham Currie, Archibald Dahlberg, Johan Dobru, R Doedel, Louis Doelwijt, Thea Donders, Petrus Doth, Rudolf Duplessis, Suzanne Ensberg, Emile Ferrier, Johan Findlay, David Flu, Paul Focke, Hendrik Frederici, Juriaen Getrouw, Rudolf Geijskes, Dirk Gongrijp, Justus Gravenberch, Adolf Hartsinck, Jan Hatterman, Nola Heinsius, Johannes Helman, Albert Helstone, Johannes Hering, Christiaan Herskovits, M Hijlaard, Marius Huiswoud, Otto Kals, Johannes Kappel, Rudie Kappler, August Karamat Ali, A Kersten, Christoph Kernkamp, W Kiban, Robert Kielstra, Johannes Killinger, F King, Johannes Klas, Jozef Kodjo Koenders, Julius Kom, Anton de Lachmon, Jagernath Lammens, Adriaan Lefroy, C Legéne, Peter Lewenstein, M Lichtenberg, P Lier, Rudolf Lier, Willem Lim A Po, Frederik Matzeliger, Jan Mauricius, Jan Mentor Miranda, de J Mitrasing, Frits Morpurgo, A Muller, J Nassy, D Nepveu, Jan Ojeda, Alonso Ommeren, van Ha Ommeren, van He Oudschans Dentz Penard Pengel, Johan Pinas, Johan Present Polanen, Esseline Pos, Hugo Rahman Khan Redmond, J. Sophie Rellum, Eugene Rier, Carel Rikken, Francois Roos, Paul Rooy, de René Rustwijk, George Saavedra, Dario Samson, Philip Samuels, Jacques Savornin Lohman Schouten, Gerrit Schouten, Hendrik Schouten-Elsenhout Schumann, Christian Shrimisier, B Shrimisier, H Simons, R. David Slagveer, Jozef Sommelsdijck Telting, Andre Quassi

Onderwerpen
Bekende personen


	Beeld kunstenaars Muziek / Musici Botanici Schrijvers Uit de geschiedenis

AFDELINGEN


	Algemeen De Douane Telefoonboek Bevolking Distrikten Reis info Cultureel erfgoed Geschiedenis Foto's Natuur Personen Koken / recepten Wat is ANDA

SURINAME

AFDELINGEN -

Bekende personen - - Uit de geschiedenis

terug

Tante Esseline Polanen

Geboren op 12 september 1909 in Paramaribo, als dochter uit het onderwijzersgezin van Johannes Hendrik Nelson Polanen en Albertine Johanne Chan-A-Hung. Tante Esseline is overleden op 8 december 2004. Ze is 95 jaar geworden.

Esseline Juliette Polanen was een echt Hernhutter kind. Zij werd op de tweede kerstdag van 1909 in de Grote Stadskerk gedoopt door dominee P. Schmiedecke. Haar belijdenis des geloofs legde zij in deze wijkkerk af op Palmarum (Palmzondag) 24 maart 1929 in handen van dominee H. Barth.

Reeds bij het begin van het huwelijk bleek dat Hendrik Polanen een groot gezin had. Zijn vrouw nam familie mee en hij nam familie mee. Er ontwikkelde zich een druk huishouden, waar vele monden gevuld werden als het etenstijd was. Hendrik Polanen moest dan ook extra hard werken om zijn gezin te onderhouden. Op 57-jarige leeftijd werd hij geveld door ziekte.

Van de kinderen was Guilly (de oudste) eerst onderwijzer en werd later in Nederland opgeleid tot predikant. Esseline werd eerst assistant-apotheker en studeerde in Suriname af in 1935. Zij is de eerste zwarte vrouw geweest in Suriname die apotheker werd.

Othmar werd arts en specialiseerde in Utrecht in ooiheelkunde. Desi werd tandarts. Hugo werd de tweede apotheker in de family. Annie ging in de verpleging maar trouwde al vroeg. Agnes ging bij Esseline in dienst in de apotheek en Humphrey (Pieter) begon op de geneeskundige school, maar werd later douanier en vervolgens ging hij naar de Oost als vrijwilliger voor Vorst en Vaderland.

Gestimuleerd door haar vader en door hem bijgestaan met raad en daad, begon Esseline Polanen een eigen apotheek op de benedenverdieping van het ouderlijk huis aan de Burenstraat nummer 9. Esseline verkeerde in een kring van zwarte vrouwen die wisten wat zij wilden en wat zij konden. Tot deze groep behoorden Sophie Redmond, de eerste zwarte Surinaamse algemeen-arts, de gezusters Rijssel en nog vele andere zwarte vrouwen. Het was geen toeval dat ze vrijwel allmaal lid waren van de Evangelische Broedergemeente.

Door de duidelijke binding met Broedergemeente enerzijds en het feit dat Esseline naar de openbare Hendrikschool ging, kwam zij in contact met Hervomden, Lutheranen, Joden en zou haar vriendenkring nooit beperkt blijven tot een bepaalde geloofsgroep of bevolkingsgroep.

Haar sterke binding met de Broedergemeente weerhield haar ook niet als er een beroep op haar vrijgevigheid werd gedaan door anders gelovigen. Zij liet zich dan ook altijd van haar beste kant zien. Zo kon mevrouw Lutz die zich inzette door het organiseren van Bazaars ten behoeve van de Katholieke padvinderij, zoals de ook Luchtverkenners, en later ook de Zeeverkenners, altijd bij haar aankloppen voor een gulle gift voor die doelen.

Esseline haar apotheek werd al gauw een begrip. Vaders goede naam in de gemeenschap was garantie voor veel goodwill. De aanvraag voor een credit bij de enige bank die Suriname had in die dagen, stagneerde. Immers, het advies uit Paramaribo luidde: "Fatsoenlijke familie, maar onbemiddeld."

Hendrik Polanen had immers in kennis geinvesteerd. Maar Esseline had ook ontzettend veel geluk. Een bestelling, van medicamenten en verbandmiddelen liet lang op zich wachten en zij rappelleerde met opgaven van de artikelen die besteld waren. Dit werd echter opgevat als een nieuwe bestelling en vlak na het uitbreken van de oorlog- 1940-1945 kwam met het laatste schip uit Nederland deze dubbele zending van haar medicamenten en verbandmiddelen aan.

Hierdoor zou heten dat je bij Apotheek Polanen altijd alles kon vinden. Het vertrouwen groeide en Apotheek E.J. Polanen N.V. werd leverancier van grote bedrijven en verzekeringsmaatschappijen en diverse ziekenfondsen. Het geluk van Esseline bestond echter ook hierin, dat zij altijd kundige en loyale medewerkers wist te vinden, aan wie zij haar zaak blind kon toevertrouwen, niet enkel wanneer zij 's middags ging rusten, maar ook als zij langdurig verlof doorbracht in het buitenland. De apotheek van het Diakonessenhuis Paramaribo kon niet operationeel worden zonder de hulp en persoonlijke inzet van Esseline Polanen.

Tijdens één van haar verloven in de Verenigde Staten in 1944 volgde zij de opleiding tot opticiën en lenzenslijper. Zij nam de apparatuur mee. Van nu af hoefden de voorschriften niet naar het buitenland, maar konden de brillen in Suriname zelf gemaakt worden. De eerste opticiën in de kolonie was een zwarte vrouw. Het werd nu Apotheek en Optische Handel E.J. Polanen en vanaf 1953 Burenstraat 7-9.

Een mooi verhaal is dat over de bril van de zendeling Johannes Frey in Duitsland. Hij was tijdens zijn dienst in Suriname directeur van de Stadzending der EBGS geweest. De oorlog was intussen afgelopen, maar Duitsland was door de bombardementen veranderd in een meervoudige puinhoop. In de streek waar zendeling Frey woonde was in de wijde omtrek geen mogelijkheid om een bril te maken. Hij stuurde daarom zijn voorschrift naar zuster Esseline Polanen in Paramaribo en zij stuurde hem zijn bril in Duitsland.

Na elke vakantie was er een verrassing. Van één van haar vakanties keerde zij terug met een diploma voetverzorging en moest iedereen prompt een behandeling krijgen. Weer een ander keer kwam ze van vakantie terug met een ceramiek oven en plotseling zag tante Es de schoonheid van elke scherf die zij op de grond zag liggen.

Tante Es volgde diverse kookcursussen: Franse keuken, fijne keuken en bij Louize Stoffel Indische keuken. Maar bij alles moest Dina haar blijven begeleiden en zou het toch van haar winnen.

Het was de wens van Hendrik Polanen dat zijn kinderen allemaal een instrument moesten bespelen. Zo klonken in huize Polanen, de piano, de trombone, de viool en de mandoline. Radio en televisie waren er nog niet. Esseline haar instrument was piano. Tot op gevorderde leeftijd bleef zij bij Tante Jopie Nassy lessen volgen en deed elke dag trouw haar vingeroefeningen. Samen zouden we het Koraalboek der EBGS van voren naar achteren tot en met de liturgische aanhang door zingen, door haar begeleid op de piano, later ook op haar heus Hammond huisorgel.

Tante Es hield van de schone kunsten en in het kader van het CCS waar zij jaren lang bestuurslid van is geweest, heeft zij zich met veel genoegen ingezet voor de bevordering van de cultuur in Suriname. Nola Hatterman, de bekende schilderes, was oso sma, maar vele andere kunstenaars zelfs van internationaal formaat passeerden de revue en werden bij tante Es thuis ontvangen. De contacten en vriendschappen die hieruit ontstonden werden zo lang zij dat kon, trouw onderhouden. Voor haar vele werk op dit gebied werd zij koninkelijk onderscheiden en werd Ridder in de orde van Oranje Nassau.

Initiatieven van haar moeder Moesje Polanen werden door haar met respect gerealiseerd. Zo heeft zij zich samen met haar broer Desi ervoor ingezet dat het bejaardentehuis "Rustoord der Evangelische Broedergemeente Huize Albertine" tot stand kwam.

Het Diakonessenhuis Paramaribo zou niet tot stand zijn gekomen zonder de inzet in Nederland van dr. Otmar Polanen en de inzet van dr. J. Desire V. Polanen in Suriname en van ds. Guilly E.E. Polanen in Suriname en in Nederland als propagandist met een meervoudig volume.

Tante Es haar laatste grote baby was het S.O.S. Kinderdorp in Paramaribo, waarvoor zij zich enorm heeft ingezet en vriend en vijand voor wist te strikken. Naast de vele kinderen die zij reeds een warm hart toedroeg en op weg had geholpen, wilde zij een blijvende toevlucht scheppen voor kinderen die dat nodig zouden hebben. Het staat er.

Talloze eenvoudige mensen zijn door haar geholpen als zij in problemen kwamen te verkeren. Toen man, vader, moeder, vrouw of kind... ziek was, overleed of in moeilijkheden was hielp tante Es met werk, lesgeld enz. Ook in de naaste kring van de familie heeft zij ons gestimuleerd en gesponsord om een opleiding te kunnen volgen.

Want het is zoals wijlen haar broer Guilly Polanen eens zei: "Er zijn nieuwe farao's gekomen die Jozef niet kenden." Want Esseline Juliette Polanen, die bestuurslid is geweest van het Kinderhuis Saron, lid van de Commissie Zending, lang voordat die zo heette, apotheker van het Jubileumfonds, die vele vele jaren samen met de gezusters Rijssel het afscheid van de boslandevangelisten aan het eind van de grote vakantie organiseerde, mede Huize Albertine heeft opgericht, mocht zich niet verheugen over huisbezoek van de predikanten van haar wijkkerk.

Esseline Juliette Polanen the first black woman to be in tal van zaken in dit land, was een sterke vrouw. Ze was geen feministe en ze was geen Kenau, maar was simpelweg een intelligent, zelfbewuste zwarte vrouw met in dit many people and many coloured land van ons.

Met dank aan haar neef: ds. R.F. Polanen

naar boven